Yorum: Sun Zi (Sun Tzu) - Savaş Sanatı

Tür: Felsefe, Klasik
Goodreads Puanı: 3,97 (250.525 oy)
Orijinal Adı: Bing Fa
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Çeviri: Pulat Otkan & Giray Fidan
Basım Yılı: 2018 (10. baskı)
Sayfa Sayısı: 72

Sun Zi / Sun Tzu (MÖ 6. yy): Yazarın adı Wade-Giles transkripsiyon sisteminde "Sun Tzu", Pin-Yin transkripsiyon sisteminde “Sun Zi” olarak yazılmaktadır. Doğum ve ölüm tarihi tam olarak bilinmemektedir. Komutan ve düşünür olarak ünlenen Sun Zi’nin Savaş Sanatı adlı eseri insanlık tarihinin en eski ve en fazla araştırılan ve tartışılan strateji eseridir. Bütün dünyada sadece askerlik alanında değil, iş idaresi ve kişisel gelişim gibi pek çok alanda da bir strateji klasiği olarak kabul görmüştür.

Pulat Otkan (1942-2014): DTCF Sinoloji kürsüsü başkanlığını uzun yıllar yürütmüş, bunun yanı sıra Japon Dili ve Edebiyatı kürsüsünü kurmuştur. Japon hükümeti tarafından çok az kişiye verilen “The Order of the Rising Sun, Gold Rays With Rossette” nişanı sahibidir. Çin ve Japon dili, kültürü ve tarihi, Orta Asya Türk Tarihi sahalarında araştırmalar yapmış, çok değerli bilimsel eserler vermiştir.

Giray Fidan (1980): Prof. Dr. Pulat Otkan’ın öğrencisidir. Gazi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Tarihte Türk-Çin ilişkileri, Çin dili, kültürü, tarihi, Sinoloji ve Tibetoloji üzerine araştırmalar yapmaktadır. Türk-Çin ilişkileri, Çin kültürü, tarihi, medeniyeti ve Çin dış siyaseti ile ilgili birçok makale ve kitabı bulunmaktadır.

Savaş Sanatı'nı bayağıdır merak ediyordum; alıp okumayı istiyordum. Birkaç arkadaşla yayınevinin Karşıyaka'daki şubesine uğradığımızda Savaş Sanatı'nın haftanın kitabı olduğunu ve indirime girdiğini görmüştük. Bundan yararlanıp kitabı aldık ve ben de kitabı yaz başında okuyup bitirdim.

Savaş Sanatı, Çinli bir komutanın strateji üzerine verdiği öğütlerden oluşan kısa bir kitap. Komutan olması sebebiyle, verdiği öğütlerin neredeyse hepsi askerlik ve savaş ile ilgili... Fakat Savaş Sanatı, sadece savaş ile ilgili bir kitap değil; içindeki öğütler şirket politikalarından ikili ilişkilere kadar, hayatın birçok alanında kullanılabilecek esneklikte.

Bu öğütler, 13 farklı başlık altında toplanmış. Başlıklardaki konuya göre öğütler, örnek olaylarla açıklanmış. Yazar demek istediğini her ne kadar doğrudan, basit cümlelerle anlatmış olsa da benzetmeler ve istiarelerle yapılmış bazı öğütleri de yok değildi. Bunları okumak, anlamak ve üstünde düşünmek hem zorlayıcı hem de zaman alıcıydı; özellikle de ilk sayfalarda... O nedenle, kitabın inceliğine aldanıp kitabı hemen bitireceğinizi sanmayın. Hatta Savaş Sanatı'nı biraz zamana yayarak okuyun, derim. Her bölüm, her paragraf hakkında uzun uzun düşünmenizi tavsiye ederim. Çünkü yazılanlar hakkında düşündükçe, kitabın eklektik yapısını ve öğütlerin pratikliğini daha iyi görüp anlayacaksınız.

Kitabı okurken dikkatimi çekmeyen ama okuduktan sonra, üstüne düşünürken fark ettiğim bir nokta var: Sun Tzu'nin stratejisi, savaşın her noktasından gelebilecek muhtemel saldırı ve zayıflıkları -tercihen gerçekleşmeden önce- lehine çevirecek tavsiyelerden oluşuyor. Fakat, istatistiksel açıdan her bir değişkeni bırakın hesaba katmayı, belirlemek bile imkansız bir seviyede ki bence kendisinin görüşü de sadece bu noktada başarısızlığa mahkum... Yenilgiye götürecek tahmin edilemeyen değişkenler, nedenler ve sonuçlar mutlaka olacaktır; bunları içerecek derecede kapsamlı bir kılavuzun yazılabileceğinden ise şüpheliyim. Sanırım bu nedenle Sun Tzu, savaşmadan kazanılan zaferi gerçek zafer olarak addediyor.

Kitabın edisyonundan da kısaca bahsedeyim. Çince bilmediğim için çeviri hakkında bir yorum yapamayacağım :D Ama kitabın basımının kaliteli olduğunu söyleyebilirim. İlk sayfalarda yer alan çevirmenin sunuşu ve kitap ile yazarı hakkındaki kısım, kitabın içeriği kadar faydalı... Aynı şekilde, sayfa altlarında verilen dipnotlar da çeviriye ve basıma verilen önemi gösteriyor.

Savaş Sanatı, kitabın adından da anlaşılacağı gibi, savaşın ve stratejinin nasıl bir sanat gibi icra edilmesi gerektiğini açıklayan kısa, fakat düşündürücü bir eser. Verilen öğütlerin geçerliliğini kaybetmeyip asırlardır, farklı alanlarda kullanılmaya elverişli olması kitabın -beni en çok etkileyen- güçlü yönlerinden biri. Savaş Sanatı'nı herkes, mutlaka okumalı!

Düşmana yamaç yukarı saldırma, yamaçtan aşağı gelen düşmanın önünde durma, kaçıyormuş gibi yapan düşmanı kovalama, sıkı askerlerinin üzerine yürüme, düşmanın yemini yutma, geri çekilenlere müdahale etme, düşmanı kuşattığında ona kaçabileceği bir alan bırak, köşeye sıkışmış düşmana baskı yapma. İşte bu savaş sanatıdır.

Paylaş: