Yorum: Wayne G. Hammond & Christina Scull - J.R.R. Tolkien’den Hobbit Resimleri

Tür: Fantastik
Goodreads Puanı: 4,42 (466 oy)
Orijinal Adı: The Art of The Hobbit by J.R.R. Tolkien
Yayınevi: İthaki Yayınları
Çeviri: M. Boran Evren
Basım Yılı: 2013
Sayfa Sayısı: 144

J.R.R. Tolkien Hobbit'i yazdığında, belli bir seviyede başarıya ulaşmış amatör bir sanatçıydı. Kitabı henüz taslak aşamasındayken onun için illüstrasyonlar çizmişti. İlk Hobbit baskısı; yazarı tarafından çizilmiş on adet siyah beyaz resim, iki harita, cilt ve şömiz tasarımlarıyla beraber basıldı. Sonrasında, en iyi eserlerinden birkaçını oluşturan beş adet renkli çizim daha yaptı.

Hobbit'in yayımlanışının 75. yılını kutlamak üzere, yazarın bu metin için kendisi tarafından çizilmiş tüm eserleri J.R.R. Tolkien'den Hobbit Resimleri kitabında bir araya getirildi. İlgili resimler, yüzden fazla eskiz, çizimler, boyamalar, haritalar ve planların ön çalışmaları, alternatif versiyonları ve deneysel tasarımları, çizimlerin son halleriyle beraber bu kitapta okuyucuyla buluşuyor. Bu görsellerin bazıları ilk kez, bazıları ise renkli çizimleriyle ilk kez yayımlanıyor.

J.R.R. Tolkien'den Hobbit Resimleri, Tolkien hakkında önde gelen uzmanlardan olan Wayne G. Hammond ve Christina Scull tarafından hazırlanmıştır.

Hobbit Resimleri'yle İthaki Yayınları sayesinde tanıştım. Kitabın dilimize çevrileceğini duymadan önce, böyle bir kitabın var olduğunu bile bilmiyordum. Orta Dünya'yı Tolkien'ın bakış açısıyla görmeyi çok isterdim, J.R.R. Tolkien'den Hobbit Resimleri ile bunu az da olsa gerçekleştirdim :)

Diğer kitap yorumlarımdan farklı olarak bu sefer, alıntı eklemedim ve incelememi kitaptan fotoğraflarla zenginleştirdim. Fotoğraflar kendi çekimim. Söylememe gerek var mı, bilmiyorum; ama yine de fotoğrafların iznim olmadan kullanılmayacağını belirteyim.

Kitap, kutulu ve özel basım. Kutuda yer alan çizim çok renkliyken, kitabın kapağında iki renkten oluşan bir çizim kullanılmış. Ayrıca, kapaklardaki çizimler farklı. Kitabın cildi ise kalın. Kutu da kitabın cildi gibi dayanıklı bir malzemeden yapılmış.

Kitap okuyucuyu, künyenin yanına bulunan böyle bir içindekiler kısmıyla karşılıyor. Her bölüm yazılarla başlayıp devamında bölümle ilgili çeşitli resimlere, çizimlere yer veriyor. İçindekiler kısmının bulunması, bence büyük bir artı. Yazıların puntosu da ne çok küçük, ne çok büyük; bence ideal boyutta. Yazı tipi ise göz yormuyor. Kitabı ilk inceleyişimde hem yazıların okunması kolay oluşundan hem de heyecandan kendimi kaptırıp bölümleri arka arkaya bitirsem de, daha sonra bazı bölümleri tekrar incelemek için ihtiyaç duyduğum kısım işte, bu içindekiler bölümüydü. Ayrıca resimlerin ve notların Hobbit'in olay örgüsüne göre sıralanması da, bu kısımda sevdiğim bir başka özellik. İçindekiler'in yanında bulunan resim ise Hobbit'in ilk baskısında kullanılan dış cildinin sırt kısmına ait, buna yer verilmesi de hoş bir ayrıntı olmuş :)

Dediğim gibi, bölümler yazılarla başlayıp resimlerle ilerliyor. Smaug'un Ölümü bölümünde görüldüğü üzere, önce bahsedilecek resimle ilgili bilgiler veriliyor. Ardından ilgili başka resimlere geçiliyor. Ayrıca, çizimlerde yer alan yazıların açıklama ve çevirilerine de yer veriliyor. Bölümde geçen resimlerin birbiriyle bağlantısı da, yazıda yer alan bilgilerden. Yazılar fazlasıyla kapsamlı; çizimlerdeki ayrıntılar, Hobbit referans alınarak açıklanıyor. Bu yüzden, Hobbit Resimleri'nden önce, Hobbit'in okunması taraftarıyım.

Kitaptaki çizimler gerçekten kaliteli; ayrıntıları ve renkleri bozulmamış. Bu, özellikle yukarıda bulunan Yaban Eller haritasındaki mavi mürekkep ve Kuyutorman'ın ayrıntılarında görülebilir. Bunun gibi detaylı haritalarda her bir noktayı görebilmek için resmen kitabın içine düştüm, bazıları o kadar ayrıntılı ki...

Bu da Yaban Eller'in ilk hallerinden biri. Henüz ayrıntısı eklenmemiş, kabataslak çizilmiş bu haritayla çizimlerin, Tolkien'ın zihninde şekillenmesine tanık olmuş kadar oldum. Bunun gibi bazı haritalarda, son hallerinde yer almayan birkaç ayrıntı da mevcut. Örneğin yukarıda Tolkien, kırmızı mürekkeple Thorin ve kafilesinin izlediği yolu da göstermiş ki bu ayrıntı, Yaban Eller'in son halinde bulunmuyor.

Hobbit Resimleri ile, Tolkien'ın çizimlerini geliştirme aşamalarına da tanık oluyoruz ki bu, benim en çok merak ettiğim kısımlardandı. Çizimlerden, Üç Trolün Taşa Dönüşmesi'nde bu gelişim oldukça bariz. Harita olarak ise Thror'un Haritası'nda Tolkien'ın, düzeltilmesini istediği kısma not düşmesi görülebiliyor. Son hallerini gördüğüm ve hayran kaldığım çizimlerin hangi aşamalardan geçip bu mükemmelliğe ulaştıklarını incelemek çok zevkliydi ;)

Tolkien bazı yerler için tek bir resim çizmemiş; aynı yeri farklı açılardan çizmiş. Elf Kralı'nın Kapıları çizimleri, bunun en güzel örneklerinden biri. Bu çizimler, katlanabilen sayfaların birinde yer alıyor. İki tarafın da sayfaları açıldığı zaman ortaya böyle, upuzun bir resim sırası çıkıyor. Bu katlanabilen kısımlar biraz sorun çıkarabiliyor; yazıları okuyup resmi incelemek için bu kısımları açmak, insanı biraz uğraştırıyor. Ayrıca düzgün katlanmadığı takdirde sayfaların uçları, dikiş kısmında sıkışıp kıvrılabiliyor. Bu kısımlarda daha dikkatli olmakta fayda var. Fakat birbirine benzeyen bu gibi çizimlerin yan yana konulması, aralarındaki farklılıkları incelemeye imkan tanıyor.

Bazı çizimlerin ayrıntıları toplanıp, minik resimler halinde bir araya getirilmiş. Bilbo'nun çizimleri ve Elf Kralı'nın salonuna giriş çizimleri, buna örnek verilebilir. Bilbo'nun yer aldığı çizimler genelde renkliyken salona giriş çizimleri siyah-beyaz. Bu kısımlar çizimler arasındaki farklılıkları, benzerlikleri; çizimlerin gösterdiği gelişmeleri ve uğradığı değişiklikleri çok iyi yansıtıyor. Ayrıca, kitapta yer alan karakterlerin Tolkien'ın hayal gücünde nasıl bir fiziksel forma büründüğünü hep merak etmişimdir; Hobbit Resimleri, bunu az da olsa netleştiriyor.

Kitapta yer alan çizimlerin çoğu, Tolkien'ın deneme amacıyla çizdiği resimler veya tasarımlardan oluşuyor. Bunların bir kısmının, yukarıdaki şömiz tasarımında olduğu gibi, bazı yerleri kayıp. Tamamlanmayan çizimlere de yer verilmesi, kitabı hazırlayanların Tolkien'a ve eserlerine ne kadar saygı duyduğunun ve değer verdiğinin bir göstergesi, bence. Bir kısmı kayıp da olsa bu çizim Tolkien'ın elinden çıkmış ve benim gözümde en azından diğer çizimler kadar önemli; Hammond ve Scull da öyle düşünüyor olacaklar ki bunu kitaba koymayı tercih etmişler, iyi ki de öyle yapmışlar ^_^

Kitaptaki bütün resimleri sevsem de renkli olanlar, özellikle de Smaug'la Konuşma ve Ayrıkvadi çizimleri favorilerim. Ayrıkvadi'yi Yorum Cadısı'nın instagram hesabında paylaşmıştım, şuradan bakabilirsiniz; Smaug'la Konuşma'yı ise yukarıda görebilirsiniz. Her iki çizim de canlı renklere sahip ve çok ayrıntılı. Ayrıntılarından ve Tolkien'ın bu ayrıntıları hangi amaçla çizdiğinden yazılarda bolca bahsediliyor. En çok, Tolkien'ın zihnine bir nevi pencere aralayan bu açıklamaları okumaktan keyif aldım :)

Kitabın yorumunu yazmak için hafızamı tazelemem gerekiyordu. Bunun için de Hobbit Resimleri'ne tekrar bakma ihtiyacı duydum ve daha önce fark etmediğim ayrıntılarla karşılaştım. Örneğin, Yaban Eller haritasındaki şu sembol, ilk inceleyişimde gözüme çarpmamıştı. Tolkien'ın adının baş harflerinden oluşan ve Tolkien'ın tescilli logosu haline gelen sembolü biliyorum. Fakat bu, ondan biraz daha farklı. Muhtemelen bu, ileride Tolkien'ın sembolü haline gelecek olan o meşhur monogramın ilk hali. Bunu keşfettiğimde yüzümde oluşan o sırıtmayı hiçbir zaman unutmayacağım. Tıpkı, Hobbit Resimleri'nde yer alan ve benim için yeni olan çizimleri incelerken ve yazıları okurken içimde yükselen o heyecanı unutmayacağım gibi...

Planladığımdan biraz uzun bir inceleme oldu; ama fotoğraflarla, yazdığım incelemeyi biraz da olsa renklendirmişimdir, umarım :) J.R.R. Tolkien'den Hobbit Resimleri, Orta Dünya'yla yakından ilgilenen her kişinin edinmesi gereken bir kitap. Kitabın belirli bir sayıda basıldığı ve raflardaki yerini alalı çok olduğu düşünülürse, kitabı en kısa sürede almanızı tavsiye ederim ;)

Paylaş: